Elektrik güvenliği, işletmelerden konutlara kadar herkesin dikkat etmesi gereken en önemli konulardan biridir. Topraklama testi ve düzenli yapılan topraklama ölçüm raporu, olası elektrik kazalarının önlenmesinde kritik rol oynar. Doğru yapılmış bir topraklama raporu, yalnızca yasal bir zorunluluk değil aynı zamanda can ve mal güvenliği için vazgeçilmezdir.

Bu yazıda; elektrikte topraklama, işletme topraklaması, koruma topraklaması, paratoner tesisatı, doğalgaz topraklama ve bina içi topraklama gibi tüm detayları bulacaksınız.

Topraklama Nedir ve Neden Yapılır?

Elektrikte topraklama, elektrik tesisatında oluşabilecek kaçak akımların güvenli şekilde toprağa iletilmesini sağlar.

Topraklamanın temel amaçları:

• Elektrik çarpmasını önlemek

• Yangın riskini azaltmak

• Elektrik tesisatının güvenli çalışmasını sağlamak

• Yasal yükümlülükleri yerine getirmek

Topraklama Testi Nedir?

Topraklama testi, tesisatın topraklama direncinin uygun seviyede olup olmadığını ölçmek için yapılır. Bu ölçümler, özel cihazlarla topraklama ölçümü yapan firmalar tarafından gerçekleştirilir.

Standartlara göre, topraklama direncinin 10 ohm’un altında olması tavsiye edilir.

Topraklama Ölçüm Raporu ve Önemi

Yapılan testlerin sonucu, topraklama ölçüm raporu veya topraklama raporu adıyla belge haline getirilir.

Bu rapor:

• Elektrik tesisatı periyodik kontrol belgesi yerine geçer.

• İş güvenliği müfettişlerine ibraz edilir.

• İşletmenin yasal sorumluluğunu yerine getirdiğini kanıtlar.

Topraklama Ölçümü Yapan Firmalar

Topraklama ölçümü yalnızca yetkili mühendisler ve sertifikalı firmalar tarafından yapılmalıdır.

Doğru firma seçerken dikkat edilmesi gerekenler:

• Yetki belgeleri

• Deneyimli mühendis kadrosu

• Güncel ölçüm cihazları kullanımı

• TSE ve IEC standartlarına uygunluk

Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrol

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği gereği, elektrik tesisatı periyodik kontrolü yılda en az bir kez yapılmalıdır.

Bu kontrol kapsamına girenler:

• Topraklama tesisatı

• Paratoner tesisatı

• Aydınlatma direği topraklaması

• Doğalgaz topraklama sistemi

Paratoner Tesisatı ve Kontrolü

Yıldırım düşmelerine karşı kullanılan paratoner tesisatı, düzenli olarak test edilmeli ve raporlanmalıdır.

Paratoner kontrolü sırasında:

• İletken bağlantıları

• Topraklama direnci

• Elektrot sistemleri kontrol edilir.

Topraklama Çeşitleri

Topraklama sistemleri kullanım amacına göre farklı türlerde uygulanır:

Topraklama Malzemeleri: Bakır mı, Alüminyum mu?

Topraklamada kullanılan malzemenin kalitesi sistemin ömrünü doğrudan etkiler.

• Bakır topraklama: Yüksek iletkenlik, uzun ömür, düşük direnç.

• Alüminyum topraklama: Daha ekonomik, hafif ancak dış ortamda oksitlenme riski yüksek.

 Kritik tesislerde bakır topraklama tercih edilmelidir.

Bina İçi Topraklama

Bina içi topraklama, apartman ve ofislerdeki tüm priz, aydınlatma ve cihazların güvenliği için yapılır.

Bina içi topraklamanın eksik olması, elektrik çarpması riskini ciddi şekilde artırır.

Doğalgaz Topraklama ve Ölçüm Raporu

Doğalgaz topraklama, özellikle endüstriyel tesislerde gaz tesisatının elektrik kaçağına karşı korunmasını sağlar.

Her yapılan ölçüm sonucunda doğalgaz topraklama ölçüm raporu hazırlanır ve yasal denetimlerde işletmeye sunulur.

AG Topraklama (Alçak Gerilim Topraklama)

AG topraklama, 1000 volt altındaki elektrik tesisatlarında kullanılan topraklama sistemidir. Ev, ofis ve küçük işletmelerin tamamında bulunur.

Aydınlatma Direği Topraklaması

Açık alanlarda bulunan aydınlatma direkleri, yıldırım düşmesine veya kaçak akıma karşı mutlaka topraklanmalıdır. Bu işlem, belediye ve özel site yönetimleri için yasal bir zorunluluktur.

Elektrik güvenliği için topraklama testi, topraklama ölçüm raporu, paratoner tesisatı kontrolü ve doğalgaz topraklama hayati öneme sahiptir. İşletmeler ve binalar için düzenli yapılan kontroller, hem yasal yükümlülükleri karşılar hem de olası kazaların önüne geçer.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Topraklama testi ne zaman yapılmalı?
Yılda en az bir kez düzenli olarak yapılmalıdır.

2. Topraklama ölçüm raporu kimler tarafından hazırlanır?
Yetkili mühendisler ve akredite firmalar tarafından hazırlanır.

3. Topraklama raporu olmadan işletme çalışabilir mi?
Hayır, yasal olarak rapor bulundurmak zorunludur.

4. Topraklama ölçümü yapan firmalar nasıl seçilir?
Yetki belgeleri, referansları ve kullanılan cihazlara göre seçim yapılmalıdır.

5. Elektrik tesisatı periyodik kontrolü hangi kapsamda yapılır?
Topraklama, paratoner, aydınlatma ve doğalgaz tesisatını kapsar.

6. Paratoner kontrolü kaç yılda bir yapılmalı?
Yılda en az bir kez kontrol edilmelidir.

7. Bakır topraklama mı yoksa alüminyum mu daha iyi?
Bakır topraklama daha güvenli ve uzun ömürlüdür.

8. Bina içi topraklama yapılmazsa ne olur?
Elektrik çarpması ve yangın riski ciddi şekilde artar.

9. Doğalgaz topraklama ölçüm raporu neden gerekli?
Gaz tesisatını elektrik kaçaklarına karşı güvence altına alır ve yasal zorunluluktur.

10. AG topraklama hangi tesislerde kullanılır?
1000V altındaki ev, ofis ve küçük işletmelerde kullanılır.